Merhabalar, bu yazıda size Mardin/Yeşilli köyüne bağlı Dereyanı(Şurê) köyünden bahsedeceğim.
Daha önceki bir ziyaretimde burda bulunan 10 civarı kaya mezarı çekip paylaşmıştım. Köyün coğrafik olarak uygun olması, su kenarı olması ve kaya mezarlarının da bulunması bana tarihinin bu kaya mezarlarından da eski olabileceğini düşündürmüştü…
Son günlerde Asur dönemi kaynaklarında yeni birşey fark ettim; Kaşiyari-Tuşhan rotasında Šura (Şura gibi) bir şehirden bahsedildiğini gördüm. Çoğu araştırmacı ya da genel bilgi veren kaynaklar, önceki bazı şehir eşleştirmelerden dolayı orayı Savur ile kullanmakta. Šura ile ilgili bir diğer ilgi çekici atıf da, Orta Asur kaynaklarında geçen, Teshub’un Mitanni’ye bağlı kült merkezleri olabilecek iki şehirden biri diye bahsedilmesi.
Savur ile eşleştirilmesinde kafama oturmayan konu ise, aslında hiçbir kaynakta Savur’un eski adının Ş ile başlamaması ve Sasani kaynaklarında vs.de yine hala kullanılan ismi olan Stewr ile benzer kullanılması. Öncelikle Ş’nin S’ye dönüşmesi ‘sözlü’ dilde zaten çok zor, onun dışında araştırmaları yapan kişilerin de rotaya daha çok uyan tarihi köy olan Şurê’den bihaber olması.
Asıl kaynaklara doğru inerken zaten Šura’yı Savur ile eşleştiren araştırmacıların da emin olmadığını, Savur’u Midyat ve Mardin rotasında düşünerek orayla eşleştirdiklerini gördüm. Hatta yabancı bir araştırmacının Midyat-Mardin karayolunda Savur’a açılan yolu bile kullandığını ve o rotanın ona da çok mantıklı gelmediğini okudum. Halbuki Şurê(Dereyanı) köyü rotaya şüpheye mahal vermeyecek kadar uyuyor.
Uzun lafın kısası anladığım kadarıyla tarih kayıtlarında adı geçen Šura şehri, nerdeyse kesin olacak şekilde Şurê(Dereyanı) köyü olarak görünüyor.
Tabi en iyi ve net tespit için uzmanların kaynakları tekrar inceleyip arkeolojik kazıları yapması gerekmekte. Umarım yapılır.
Daha sonra yeni kaynaklar araştırıp, köyü gezerek hem yeni görüntüleri hem de kaynakları paylaşacağız.
Serna – 06.09.2024
Aşağıda köyün genel görüntüsü ve köyün içindeki yoldan geçerken tepede görünen kaya mezarların resimleri bulunmakta.
Bir yanıt yazın